Montessori Metodu, son zamanlarda çok duyulan ve konuşulan bir yöntem. Çocuklarını bilinçli bir şekilde yetiştirmek isteyen ebeveynlerin çoğunlukla tercih ettiği bu yöntemi, Maria Montessori yıllarca çocukları gözlemleyerek, onlardan hareketle oluşturmuştur. Şimdi, buyrun bu yönteme bir göz atalım.
Hikayemiz doğumdan başlıyor. Bebeğiniz benliğiyle dünyaya gelir ve kendini oluşturmaya yönelik yoğun bir güdülenmeye sahiptir. Doğumdan itibaren kendi başına başarılı olabilmek için en üst düzeyde çaba harcar.
Montessori metodu, tam da çocuğun kendini oluşturabilmesine yardım etmek üzere hazırlanmış çevrede, çocuğun gelişim işaretlerini dikkate alarak, bilinçli insanlarla ve uygun materyallerle ona özgürlük sunar.
Bunun için iki koşul gereklidir:
1. Çocuk nesnelerle ve çevreyle ilişki içinde olmalıdır.
Bu sayede kendini ve evrenin sınırlarını anlayıp kişiliğini bütünleştirebilir.
Hazırlanacak olan çevre ödül ceza, başkasıyla kıyaslama ya da yarıştırmanın olmadığı, çocuğun kendi seçimlerini yapabildiği, gerçeklik ve doğa vurgusu olan, bilgili ve duyarlı bir yetişkin tarafından hazırlanmış, yetişkinlerin de katıldığı, besleyici ve düzenli bir çevre olmalıdır.
Düzenli çevre, çocuğa amaca yönelik etkinlik olanağı sunar. Çocuk, boyuna göre yapılmış mobilyalar ve açık raflardan çalışmak istediği materyali seçer. Materyaller ilgi alanlarına göre gruplandırılır ve zorluk ya da karmaşıklık derecelerine göre ardışık olarak düzenlenir. Çalışırken kimse çocuğa karışmaz, çalışmasını engellemez. Çalışması bitince materyalleri yine aldığı yere geri koyar.
2. Çocuk özgür olmalıdır.
Özgürlük verilen çocuk eylemleri ve etkileri üzerinde düşünme, sonuçlarını belirleme, yeteneklerini ve sınırlarını keşfetme olanağı bulur.
Çocuklar kendi seçtikleri görevlerine verdikleri dikkatin ardından hoşnut, huzurlu ve dinlenmiş olurlar. Saldırgan ve düşmanca ya da edilgin ve kayıtsız bütün yıkıcı davranışlar ortadan kalkar.
Karar ve eylem, irade gelişiminin temelleridir. Çocuk kendi kararıyla bir görevi seçip o görevin sınırlarına uyarak iradesini geliştirir.
Bağımsızlık çocuğun elinden alınırsa çocukta iradenin ya da yoğunlaşmanın gelişmesi engellenir, kişiliği bodur kalır.
Çocuğun çalışmaları sırasında yetişkin, mümkünse çocuğun fark etmeyeceği şekilde onu gözlemlemelidir.
Doğumdan 3 yaşa kadarki dönem:
Bilinçdışı gelişme ve soğurum dönemidir. Bir sünger gibi her şeyi olduğu gibi emer ve kaydederler. Eşsiz bir enerji ve yoğun çaba dönemidir.
Bütün yaşamı bu dönemdeki başarılarına dayanacaktır.
Kendi su içebilen 6 aylık bir bebek kaynak:www.thefreechild.blogspot.com
3-6 yaş arasındaki dönem:
Bu dönemde bilinçdışındaki bilgiler aşamalı olarak bilinç düzeyine getirilmeye başlar. 6 yaşında iç disiplin ve söz dinleme oluşumu tamamlanmıştır.
Yaşamının özellikle ilk 6 yılında çocuk, gelişiminin belli dönemlerinde daha önce görülmemiş bir yoğunluk ve ilgi ile dikkatini belirli nesnelere vermeye başlar. Doğumdan itibaren çocuğun en hızlı gelişim ve ilerleme gösterdiği bu ilk yıllar çok iyi değerlendirilmelidir. Bu sebeple eğitim, çocuk doğar doğmaz başlamalıdır.
Montessori eğitimi almış kişiler arasında birçok ünlü isim de vardır. Google'ın kurucuları Sergey Brin ve Larry Page, dünyanın en büyük e-ticaret şirketlerinden amazon.com'un kurucusu olan Jeff Bezos bu çocuklardan bazıları.
Özetle, kendine yetebilen, eşyaya ve insanlara saygılı, potansiyelini gerçekleştirebilmiş huzurlu çocuklarınız olsun istiyorsanız, Montessori yöntemini değerlendirebilirsiniz.
Montessori Yönteminin Geleneksel Eğitimden Farkı
Montessori Eğitimi ve geleneksel eğitim yöntemlerinin karşılaştırılması farkların daha rahatça görülebilmesi için önemlidir. Geleneksel Eğitim ile Montessori Eğitimi arasındaki farklar şunlardır:
1.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuk öğrenmenin ezberleme olduğunu öğrenir.
Montessori Eğitimi: Çocuklar Öğrenmeyi öğrenir.
Sonuç: Ezberleyerek öğrenen çocuk bilgisine hâkim değildir ve bilgiyi çabuk kaybeder, oysa Montessori çocukları öncelikle öğrenme mekanizmalarını geliştirir ve bilgiyi hayata geçirecek şekilde öğrenir.
2.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuğa yetişkinin öğrettiği düşünülür.
Montessori Eğitimi: Çocuk kendisi öğrenir.
Sonuç: Öğrenme deneyimi, kişinin bireysel olarak yaşadığı bir deneyimdir. Bir yetişkin, çocuğun öğrenme sürecine katkısı olabilir ama öğrenen çocuktur.
3.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuk Dış-disipline uyar.
Montessori Eğitimi: Çocuk İç-disipline uyar
Sonuç: Dış-disipline uyan kişiler, disiplini temin eden mekândan ayrıldığı anda disiplini kaybeder. Oysa iç-disiplin kişinin kendisinden kaynaklanır ve birey için çok değerli bir özelliktir.
4.Fark
Geleneksel Eğitim: Kişi, topluluğun seviyesine uyum sağlamak zorundadır.
Montessori Eğitimi: Eğitim, kişinin kendi becerilerine ve hızına göre belirlenir, kişiye özeldir.
Sonuç: Geleneksel eğitimde daha fazla öğrenmeye hazır olan çocukla öğrenmek için daha fazla tekrara ihtiyaç duyan çocuk için yapılabilecek bir şey yoktur. Oysa Montessori Eğitiminde çocuk sürekli olarak ilerler ve hiçbir konu eksik bırakılmaz.
5.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuk, yetişkin tarafından belirlenen konuyu çalışır.
Montessori Eğitimi: Çocuk ilgisi doğrultusunda çalışabilir.
Sonuç: İlgisi doğrultusunda çalışabilen kişiler daha hızlı ve verimli öğrenirler ve daha başarılı olurlar.
6.Fark
Geleneksel Eğitim: Soyut kavramlar soyut olarak sunulur.
Montessori Eğitimi: Soyut kavramlar somut olarak sunulur.
Sonuç: Soyut kavramları soyut olarak anlama becerisi oldukça ileri yaşlarda gelişir. Bu nedenle çocuğa soyut kavramları soyut anlatmaya çalışmak sonuçsuz bir uğraştır.
7.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuğun öğrenme süresini öğretmen belirler.
Montessori Eğitimi: Çocuk öğrenme süresini kendi belirler.
Sonuç: Geleneksel eğitimde merkez öğretmendir ve öğretmenin hızı temel alınır, Montessori eğitiminde ise merkez çocuktur ve çocuğun hızı eğitimin hızını belirler.
8.Fark
Geleneksel Eğitim: Çocuk çalışmalarını sürekli olarak öğretmenin değerlendirmesini ve onaylamasını bekler.
Montessori Eğitimi: Çocuk çalışmalarını kendisi değerlendirmeye teşvik edilir.
Sonuç: Çalışmalarını değerlendirmeyi öğrenen çocuk dışarıdan onay bekleyen çocuğa göre bilgisine daha hâkim ve ilerlemeye daha açıktır.
9.Fark
Geleneksel Eğitim: Öğretim araçları çocuğun duyularına hitap etmez ve yaparak, yaşayarak öğrenme söz konusu değildir.
Montessori Eğitimi: Öğretim araçları çocuğun birden fazla duyusuna aynı anda hitap eder.
Sonuç: Montessori araçları dâhiyane yapılarıyla soyut bilgileri somut olarak iletirken aynı anda çocuğa yaparak ve yaşatarak öğretir.
10.Fark
Geleneksel Eğitim: Altı yaşına kadar çocuğun ilerlemesi ölçülemez.
Montessori Eğitimi: Montessori öğretmeni araçlarla çalışan çocukları gözlemleyerek ilerlemelerini ölçebilir.
Sonuç: Geleneksel eğitim çocuğun ilerlemesini ölçemediği için ihtiyaçlarını belirlemekte yetersiz kalır, oysa Montessori eğitimi çocuğun tek bir dakikasını bile boşa harcamadan ilerlemesini takip eder.
Bu farklılıklar sayesinde çocuğun eğitiminde ciddi başarılı sonuçlar elde edilir.