top of page
Yazarın fotoğrafıDR. Berrin Turan

Depresyon Tanısı, Tedavisi ve Ötesi !!!



Depresyon tanısı alma süreci, bunu yaşayan her kişi için farklıdır. Ancak birçok insan için depresyon semptomlarından kurtulma yolculuğu ilk başta zor olabilir.

Psikoloji profesörü ( xxxxx) , kendisi de deneyimledikten sonra depresyonun iyileşmesi üzerine çalışmaya başladı. Bir makalesinde şunları yazdı :

“Yirmi dört yıl önce, genç bir yetişkin olarak, yıllarca ilerlemeyi reddeden ve neredeyse canımı alan şiddetli bir depresyon beni dizlerimin üstüne çöktürdü .

Tekrar ayağa kalkmak, durağan bir deneme yanılma süreciydi: Tarih yüksek lisans programımdan izin aldım, ilaçlar denedim, psikoterapi gördüm, hastanede vakit geçirdim.

Uzun süre hiçbir şey işe yaramadı.

Tam da sonsuza dek kronik bir depresyona saplanıp kalacağımı düşünürken iyileşmeye başladım. Çok yavaş ama emin adımlarla geliştim. Sonunda işlevsel hale geldim ve ardından sağlığıma ve mutluluğuma tamamen kavuştum.”

 Depresyon belirtilerini kontrol altına almak söz konusu olduğunda engebeli bir yolu deneyimlemek alışılmadık bir durum değil. Ancak ilerlemeye devam etmek için atabileceğiniz adımlar mutlaka mevcuttur..

Depresyon İçin Tanı Süreci

Depresyon, üzgün veya moralsiz hissetmekten daha fazlasıdır. Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü'nün (NIMH) web sitesine göre, üzüntü verici duygular genellikle zamanla geçerken, depresyon haftalar boyunca devam eden ve günlük yaşamınızı nasıl geçirdiğinizi etkileyen bir takım zihinsel ve fiziksel sağlık belirtilerine neden olabilir .

Web sitesine göre depresyonun yaygın belirtileri arasında şunlar yer alıyor:

  • "Sürekli üzgün, kaygılı ya da 'boş' ruh hali

  • Umutsuzluk veya karamsarlık duyguları

  • Sinirlilik, hayal kırıklığı veya huzursuzluk duyguları

  • Suçluluk, değersizlik veya çaresizlik duyguları

  • Hobilere veya aktivitelere ilgi veya zevk kaybı

  • Azalan enerji, yorgunluk veya 'yavaşlama'

  • Konsantre olma, hatırlama veya karar vermede zorluk

  • Uyumakta zorluk, sabah erken uyanma veya aşırı uyuma

  • İştahta değişiklikler veya planlanmamış kilo değişiklikleri

  • Açık bir fiziksel nedeni olmayan ve tedaviyle bile geçmeyen ağrılar, sızılar, baş ağrıları, kramplar veya sindirim sorunları

İntihar girişimleri ya da ölüm ya da intihar düşünceleri”


Gün içerisinde bu belirtilerden bir veya birkaçını hissedebilirsiniz. Ancak bu mutlaka depresyona girdiğiniz anlamına gelmez.

“Depresyon tanısı konulabilmesi için bir kişinin en az 2 hafta boyunca her gün, neredeyse tüm gün boyunca beş depresyon belirtisi göstermesi gerekiyor. Semptomlardan biri depresif bir ruh hali veya hemen hemen tüm aktivitelere karşı ilgi veya zevk kaybı olmalıdır. NIMH web sitesine göre çocuklar ve ergenler üzgün olmak yerine sinirli olabilirler.

Depresyonda olduğunuzu veya başka bir akıl sağlığı sorununuz olduğunu düşünüyorsanız size yardımcı olabilecek çok sayıda ruh sağlığı uzmanı vardır. Birinci basamak sağlayıcınız size teşhis koyabilir veya tedavi edebilir ya da yaşadıklarınız hakkında konuşmak üzere randevu almak üzere sizi uygun bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir.

Laboratuvar testleri depresyon tanısına yardımcı olabilir mi?

Kısacası depresyon için tanısal bir test yoktur. Bununla birlikte, doktorunuz muhtemelen kapsamlı bir değerlendirme yapacak ve diğer koşulları dışlamak için biraz kan tahlili yapacaktır.

Doğru bir teşhis koymanıza yardımcı olmak için muhtemelen sizinle fiziksel ve zihinsel sağlık belirtileriniz hakkında da konuşacaklar .

Ziyaret sırasında doktorunuz belirtilerinizin ne zaman başladığını, ne kadar sürdüğünü, ne sıklıkta ortaya çıktığını ve bunların sizi dışarı çıkmaktan veya olağan faaliyetlerinizi yapmaktan alıkoyup alıkoymadığını sorabilir. Ziyaretinizden önce belirtileriniz hakkında bazı notlar almanız yardımcı olabilir. Bazı ilaçlar ve virüsler veya tiroid bozukluğu gibi bazı tıbbi durumlar aynı depresyon belirtilerine neden olabilir. Web sitesine göre sağlayıcınız fiziksel muayene, görüşme ve laboratuvar testleri yaparak bu olasılıkları ekarte edebilir.

  • Fiziksel Kontrol. Doktorunuz fizik muayene yapabilir ve sağlığınız hakkında sorular sorabilir. Bazı durumlarda depresyon, altta yatan bir fiziksel sağlık sorunuyla bağlantılı olabilir.

  • Laboratuvar testleri. Örneğin doktorunuz tam kan sayımı adı verilen bir kan testi yapabilir veya tiroidinizin düzgün çalıştığından emin olmak için test yapabilir.

  • Psikiyatrik değerlendirme. Akıl sağlığı uzmanınız belirtilerinizi, düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranış kalıplarınızı sorar. Bu soruları yanıtlamanıza yardımcı olacak bir anket doldurmanız istenebilir.

Depresyon türleri :

Bazen majör depresif bozukluk olarak da bilinen depresyon, çeşitli biçimlerde olabilir ve farklı semptomlara neden olabilir. Bazıları için semptomlar daha fiziksel hissedilebilir; diğerleri için duygusal veya davranışsal olarak ortaya çıkabilir.

“Majör depresyonun neden olduğu belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Sahip olduğunuz depresyonun türünü açıklığa kavuşturmak için doktorunuz bir veya daha fazla belirteç ekleyebilir . Bazı belirleyiciler şunlar olabilir.

  • “Kaygılı sıkıntı – olağandışı huzursuzluk veya olası olaylarla ilgili endişe veya kontrol kaybıyla birlikte depresyon

  • Karma özellikler : Eş zamanlı depresyon ve mani; yüksek özgüven, çok fazla konuşma ve artan enerji

  • Melankolik özellikler : Eskiden zevk veren bir şeye tepki vermeme ile birlikte olan ve sabah erken uyanma, sabahları kötüleşen ruh hali, iştahta büyük değişiklikler ve suçluluk, tedirginlik veya halsizlik duygularıyla ilişkili şiddetli depresyon

  • Atipik özellikler : Mutlu olaylarla geçici olarak neşelenme, iştah artışı, aşırı uyku ihtiyacı, reddedilmeye karşı hassasiyet ve kollarda veya bacaklarda ağırlık hissini içeren depresyon

  • Psikotik özellikler – kişisel yetersizlik veya diğer olumsuz temaları içerebilecek sanrılar veya halüsinasyonların eşlik ettiği depresyon

  • Katatoni – kontrol edilemeyen ve amaçsız hareket veya sabit ve esnek olmayan duruş içeren motor aktiviteyi içeren depresyon

  • Peripartum başlangıcı – hamilelik sırasında veya doğumdan sonraki haftalar veya aylarda (doğum sonrası) ortaya çıkan depresyon

  • Mevsimsel değişken – mevsimlerdeki değişikliklere ve güneş ışığına daha az maruz kalmaya bağlı depresyon

Depresyon tedavisine başlamak..

Depresyon tanısı konulduktan sonra sağlık uzmanınız belirtilerinize ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak bir tedavi yöntemi önerebilir. Uzman tedavisi ilaç almayı ve psikoterapi görmeyi içerebilir. Psikoterapi aynı zamanda konuşma terapisi veya danışmanlık olarak da bilinir.

Depresyon tedavisi genellikle ilaç tedavisini, psikoterapiyi veya her ikisini birden içerir" . "Bu tedaviler semptomları azaltmazsa beyin stimülasyon tedavisi başka bir tedavi seçeneği olabilir. Daha hafif depresyon vakalarında tedaviye yalnızca psikoterapiyle başlanabilir ve kişi semptomlar yaşamaya devam ederse ilaç eklenebilir. Orta veya şiddetli depresyon için birçok ruh sağlığı uzmanı tedavinin başlangıcında ilaç ve terapi kombinasyonunu önermektedir. Daha yeni bir tedavinin bir örneği, EMDR Terapi olabilmektedir.

Daha da önemlisi, bir tedavi planı kişiselleştirilmelidir. Örneğin bazı hastalarda ilaç tek başına işe yarayabilir. Diğerleri için düzenli danışmanlık oturumları önemli olabilir. Rahatlamayanlar ise diğer tedavi şekillerini veya tedavilerin bir kombinasyonunu düşünebilirler.

Şiddetli Depresyon Belirtilerini Yönetmek ve Başa Çıkmak İçin İpuçları!

Depresyon , birçok yetişkini etkileyen yaygın bir sorundur. En büyük zorluklardan biri, depresyon semptomlarının yaşamınız üzerindeki etkisini en aza indirecek şekilde nasıl yönetileceğidir.

Araştırmalar depresyonun sıklıkla gençlik yıllarında başladığını gösterse de yaşlı yetişkinler de depresyona yatkındır. Acıyla boğuşurken, ciddi bir sağlık sorunuyla uğraşırken, iş değişikliği yaparken, eşinizi veya partnerinizi kaybettiğinizde ve kendinizi yalnız hissettiğinizde üzgün hissetmeniz normaldir. Aradaki fark, majör depresyonun belirli bir süre boyunca günlük işleyişi etkilemesidir.

Günlük yaşamdaki stres faktörlerinin neden olduğu depresyon belirtilerini yönetmenize yardımcı olacak beş yol:

  1. Kontrolü geri alın . Hayat beklenmedik durumlarla doludur ve bu durum depresyona yol açabilir. İster boşanıyor olun, ister bir kazaya tanık olun, ister sürekli olumsuz haber akışından dolayı stres altında olun, nasıl tepki verdiğiniz büyük bir fark yaratır.

Kontrolü ele almak, zorlu bir duruma bakıp olumsuzluklara takılıp kalmak yerine olumlu bir şekilde ilerlemeye karar vermek anlamına gelir. Sevdiğiniz birini kaybettiyseniz bir destek grubuna katılın. Kendinizi kötü hissediyorsanız güvendiğiniz birine güvenin. Bir arkadaşınız veya meslektaşınız, olumsuzluklarından dolayı ruh halinizi etkiliyorsa, teması önemli olanla sınırlandırın.

2. Yeterli uyku alın . Araştırmalar uykusuzluğun depresyon için bir risk faktörü olduğunu göstermiştir . Uyku sorunları depresif dönemlerin şiddetini ve tekrarını etkileyebilir. Obstrüktif uyku apnesi sıklıkla uykusuzlukla el ele gider. Buna göre hem uykusuzluk hem de uyku apnesi depresyonu kötüleştirebilir.

Uyumakta güçlük çekiyorsanız ve/veya uyku apneniz olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza danışın. Uygun tedaviyi almak, ara sıra ortaya çıkan bir sorunun kronikleşmesini önlemeye yardımcı olabilir. Uyku ilacı almayı düşünüyorsanız, olası yan etkiler ve diğer ilaçlarla ve alkolle etkileşimler nedeniyle doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

  1. Ne yediğinize dikkat edin. Çok sayıda çalışma diyet ve depresyon arasındaki bağlantıyı analiz etti . B12, D ve folat vitaminleri duygudurum bozukluklarının hafifletilmesinde rol oynayabilir, bu nedenle yeterli miktarda alınması hayati önem taşır. Yaşlı yetişkinler özellikle D vitamini eksikliklerine karşı savunmasızdır. Akdeniz diyeti geniş çapta araştırılmıştır ve depresyonla mücadele de dahil olmak üzere birçok fiziksel ve zihinsel sağlığa faydası vardır. Yakın zamanda Avustralya'da yapılan bir araştırmada , 12 haftalık sağlıklı beslenmenin ardından katılımcıların üçte birinin ruh hallerinde ve depresyon belirtilerinde büyük bir iyileşme bildirdiği ortaya çıktı.

İnsanların ölçülü olarak kullanmayı veya diyetlerinden çıkarmayı düşünmesi gereken birkaç içerik, yiyecek ve içecek vardır. Örneğin yapay tatlandırıcı aspartamın “mutluluk” hormonu olan serotonini azalttığı bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Alkol, kafein ve rafine şeker oranı yüksek yiyecekler de depresyon riskini artırma potansiyeline sahiptir.

  1. Düzenli egzersiz . Araştırmalar , egzersizin depresyonu , olumsuz ruh hallerini ve kaygıyı azalttığını, aynı zamanda bilişsel işlevleri ve özsaygıyı iyileştirdiğini gösteriyor . Egzersiz sırasında beyin kimyasalları serotonin, dopamin, norepinefrin ve endorfinler salınır.

Serotonin ruh halini, iştahı ve uykuyu düzenlemenin yanı sıra ağrıyı hafifletmeye de yardımcı olur. Depresyonlu kişilerde sıklıkla düşük serotonin seviyeleri bulunur; bu nedenle seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) sıklıkla depresyondan muzdarip hastalara reçete edilir. Dopamin beynin ödül sisteminin önemli bir parçasıdır, ancak çok fazlası veya çok azı sorunlara neden olabilir.

Düşük norepinefrin seviyesi yorgunluğa, zihinsel bulanıklığa ve hayata ilgi kaybına neden olabilir. Araştırmalar, norepinefrin aktivitesini artıran ilaçların etkili antidepresanlar olduğunu göstermektedir. Endorfinler ruh halini iyileştirmede serotoninden bile daha güçlüdür. Yoga ve yürüyüş yaşlı yetişkinler için harika seçeneklerdir ve stres ve depresyonun azaltılmasına yardımcı olur. Herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuza danışın.

  1. Alternatif terapiler . Giderek artan sayıda araştırma, akupunktur ve meditasyon gibi alternatif tedavilerin depresyonu azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Meditasyona yeni başlayanlar için, size yol gösterecek bir dizi yerler bulunmaktadır.

Depresyon, faktörlerin birleşiminden etkilenen karmaşık bir hastalıktır. Depresyonunuzu yönetmek için bu teknikleri kullanamayacağınızı düşünüyorsanız, ihtiyacınız olan yardımı doktorunuzdan isteyin. Depresyonu ve semptomlarını yönetmek, savaşmaya değer bir mücadeledir.


 

7 görüntüleme0 yorum

Comments


bottom of page